Van opname via operatie tot ontslag

A. OPNAME

Reeds op de consultatie werd de opname geregeld en werden de nodige documenten aan U meegegeven. De opname gebeurt telkens de dag voor de operatie om 13.00 uur. U schrijft zich eerst in aan het onthaal van het ziekenhuis.

Nadien gaat u naar de verpleegafdeling (steeds afdeling Orthopedie, A0).

Deze afdeling is gelegen onmiddellijk rechts in de inkomhal.

Daar wordt U opgevangen door een verpleegkundige en naar uw kamer begeleid.

Wat u zeker dient mee te brengen :

• Ziekenboekje/SIS-kaart/bloedgroepkaart
• Identiteitskaart
• Ev. formulieren van een hospitalisatieverzekering
• Toiletgerief (ook washandjes + handdoeken)
• Thuismedicatie
• Bloedgroepkaartje
• Nachtkleding
• Gemakkelijk kleding voor overdag
• Pantoffels, liefst gesloten pantoffels en geen slippers
• Goede gemakkelijke schoenen met veters of riempjes (voet kan dikker zijn als gewoonlijk)
• Krukken (kunnen eventueel gehuurd worden bij de mutualiteit en kunnen desnoods in het ziekenhuis gekocht worden)

Het is wenselijk overdag vlotte vrijetijdskleding te dragen om te oefenen.

Slaapkleding wordt best enkel gedurende de nacht gedragen.

Vergeet uiteraard dit info- en werkboek niet. Breng het ingevuld mee en breng ook al uw radiografieën mee.

U wordt opgenomen de dag vóór de operatie. Dit is noodzakelijk om nog enkele voorbereidingen te doen. Er zal nog een bloedafname gebeuren en er wordt nog een bijkomende speciale radiografie van de heup gemaakt (indien dit voordien nog niet zou gebeurd zijn in het St.-Ursulaziekenhuis te Herk-de-Stad).

Een verpleegkundige zal, samen met u, uw werkboek overlopen.

Hierbij zullen nog enkele belangrijke punten extra worden gecontroleerd, zoals uw thuismedicatie, eventuele allergieën, eventuele speciale diëten, enz.

De kinesist zal ook langskomen voor een 1^ste kennismaking. Hij zal uitleg geven over het verloop van de revalidatie. Hij zal ook al enkele preoperatieve metingen doen. Hij kan ook al uw krukken op de juiste hoogte afstellen.

Steunkousen zullen worden aangemeten als bescherming tegen flebitis en/of trombose.

De avond voor de ingreep krijgt u ook een 1^ste onderhuidse inspuiting in de buikwand ter voorkoming van flebitis of trombose + douchen met ontsmettende zeep (Isobetadine).

Vanaf middernacht dient u nuchter te blijven, niet eten of drinken, niet roken.

De ochtend van de operatie doucht u zich opnieuw met Isobetadine zeep en nadien doet u uw operatiehemdje aan.

U krijgt ’s ochtends voor de operatie een rustgevend medicament : 1 tabletje + 1 spuitje (op voorschrift van anesthesie).

Een identificatiebandje rond uw pols wordt aangedaan.

Aan uw ander been wordt de steunkous aangedaan.

Kunstgebit, juwelen, nagellak en maquillage dienen te worden verwijderd (N.B. dure juwelen brengt u sowieso best niet mee naar het ziekenhuis).

Ten gepaste tijde wordt u naar de operatiezaal gebracht.

Bij aankomst in de operatiekamer zal u moeten overstappen op de operatietafel.

Er wordt een infuus ingebracht en de anesthesist zal met de verdoving beginnen.

Hierbij zal ook preventief een antibioticum worden toegediend.

B. DE OPERATIE

Na het ontsmetten en het steriel afdekken wordt de huid aan de voorkant van de heup ingesneden. Via deze nieuwe toegangsweg wordt geen enkele spier meer losgemaakt. Hierdoor herstellen de spieren zich na de operatie een stuk sneller, waardoor de revalidatie vlotter en sneller verloopt. Bij een klassieke heup met steel wordt de kop verwijderd met een zaagje. Bij een sportheup wordt de kop niet verwijderd.

De eerste component die geplaatst wordt is de nieuwe pan (ook cup genoemd). De oude pan wordt uitgefreesd met een bolvormige frees tot de juiste diameter. De ene persoon heeft inderdaad een grotere pan dan de andere. Een tiental maten zijn beschikbaar, oplopend per twee mm. Na zorgvuldige voorbereiding wordt de nieuwe pan geïmplanteerd.

Er wordt geen botcement gebruikt. De nieuwe pan heeft een iets grotere diameter dan de gebruikte frees, zodat deze pan zichzelf gaat vastklemmen in het bot van de oude pan. De buitenkant van deze nieuwe pan is ruw gemaakt, waardoor een betere botingroei ontstaat. Deze pan bestaat uit titanium. Er zitten enkele gaten in deze pan. Indien nodig kunnen schroeven worden gebruikt om de pan nog beter in het bot te verankeren. Dit is soms noodzakelijk op oudere leeftijd. Dan wordt het bot inderdaad vaak brozer, vooral bij vrouwen (botontkalking of osteoporose).

In deze nieuwe pan wordt nu een “binnenbekleding “ aangebracht. Hiertegen zal de nieuwe kop scharnieren tijdens het bewegen en stappen. Zoals reeds vermeld kan deze binnenbekleding bestaan uit harde plastic (polyethyleen) of keramiek.

Dit binnenste gedeelte klikt gewoon in de nieuwe pan.

Titanium pan	Keramisch binnenste	Poly-ethyleen binnenste

De oriëntatie van de pan in het bekken is van zeer groot belang. Een juiste plaatsing van deze pan zorgt er immers voor dat de kans op ontwrichting van de nieuwe heup uiterst klein wordt.

Na de plaatsing van de nieuwe pan is het tijd om een nieuwe kop te plaatsen.

Bij de klassieke heup begint dit met het implanteren van een steel of stem, die de nieuwe kop zal moeten dragen. Deze steel wordt geplaatst in het mergkanaal van het bovenbeen (de “femur”) De steel is konisch van vorm, van boven breder dan beneden. Hij zal zich dan ook vanzelf vastklemmen in het mergkanaal. Er kan al dan niet gebruik worden gemaakt van botcement om deze steel te verankeren in het bovenbeen. Ikzelf gebruik zelden of nooit botcement en dit om verschillende redenen:

• Cement wordt steeds onder hoge druk in het mergkanaal ingebracht. Hierdoor worden bloed en weefselfragmentjes in de bloedsomloop geduwd, waardoor de kans op thromboses en longembolen vergroot.
• Na langere tijd (15-20 jaar) kan cement beginnen afbrokkelen, waardoor de prothese kan loskomen. Dus zeker bij jongere patiënten moet botcement vermeden worden.
• De meest recente protheses zijn zodanig ontworpen, dat zij perfect stabiel te verankeren zijn zonder botcement.

Het mergkanaal wordt voorbereid met een rasp, die de vorm heeft van de steel. Er wordt gewerkt met steeds groter wordende raspen, tot de juiste maat wordt bereikt, tot de rasp het mergkanaal perfect opvult en goed stabiel is. Ook hier is het zo dat de grootte van het mergkanaal verschilt van persoon tot persoon. De definitieve steel wordt dan in het mergkanaal ingebracht en stevig vast geklopt met een hamer. Denk eraan: deze steel moet het hele lichaamsgewicht dragen tijdens het stappen!

Het bovenste uiteinde van de steel eindigt in het conische hals. Hierop wordt de nieuwe kop geplaatst.

Steel	Keramiek kopje

Nadien wordt de nieuwe heup “gereduceerd”: de kop wordt in de pan geplaatst. De nieuwe heup wordt nu uitvoerig getest op beweeglijkheid en stabiliteit. De stabiliteit wordt getest met geplooide en gestrekte heup, alsook bij draaibewegingen. Een goed stabiele heup zorgt er immers voor dat de kans op ontwrichting na de operatie zeer klein wordt.

Pas als zowel de beweeglijkheid als de stabiliteit prima worden bevonden, wordt de wonde gesloten.

Gereduceerde heup

Na de ingreep blijft u enige tijd in de ontwaakkamer onder toezicht van de anesthesist en een verpleegkundige. Hier kunnen uw vitale parameters (bloeddruk, pols, ademhaling, temperatuur) systematisch worden opgevolgd.

Onmiddellijk na de operatie wordt de pijnbehandeling gestart. De pijnmedicatie kan toegediend worden via het perifeer infuus en vaak wordt ook een pijnpomp geplaatst.

Uw pijnscore wordt regelmatig nagevraagd. De verpleegkundige vraagt u om een cijfer tussen 0 en 10 aan te geven dat overeenstemt met uw pijngevoel. Hoe hoger het cijfer, hoe meer pijn.

Vanaf het cijfer 5 geeft u aan dat het basisschema van pijnmedicatie dat u krijgt, voor u niet toereikend is. Zodoende kan dit schema aangepast worden om het postoperatieve verloop zo comfortabel mogelijk te laten verlopen.

Van zodra U voldoende wakker bent is het belangrijk regelmatig actief uw voeten te bewegen om de bloedcirculatie in het been te stimuleren.

De kinesist zal ook nog langskomen en indien uw conditie het toelaat, zullen er al wat bewegingsoefeningen met het been worden uitgevoerd.

De 2^de antithrombosekous wordt aangepast (1^ste dag postoperatief). Vanaf dag 3 wordt er overgeschakeld op 1 kous (aan het geopereerde been).

Het infuus wordt de dag na de ingreep verwijderd.

Er wordt tijdens de narcose vaak een blaassonde geplaatst en deze wordt ook de dag na de operatie verwijderd.

Eventuele pijnmedicatie wordt vanaf nu langs de mond ingenomen.

Lichte koorts gedurende de eerste dagen na de ingreep wordt als normaal beschouwd.

Vanaf de 1^ste dag na de operatie wordt met de kinesitherapeutische revalidatie gestart.

Reeds de 1^ste dag moet u opzitten in de zetel. Met behulp van de kinesist zal u ook reeds uw eerste stappen zetten. Hierbij mag volledig op het geopereerde been gesteund worden.

De ergotherapeut komt de eerste dag langs om een korte vragenlijst af te nemen. Deze vragenlijst brengt uw thuissituatie kort in kaart. Op basis daarvan worden concrete tips en weetjes aangereikt om uw ontslag naar huis beter te kunnen voorbereiden.

Tijdens de volgende dagen van uw verblijf in het ziekenhuis zal u veel tijd doorbrengen met de kinesist en de ergotherapeut. Zij zullen U opnieuw degelijk leren stappen, trappen doen, in en uit bed leren stappen, leren fietsen, enz.

C. ONTSLAG

Voor uw ontslag dient u het volgende bereikt te hebben : goed stappen met behulp van één of twee krukken, fietsen op een hometrainer, trappen doen, uzelf voldoende zelfstandig kunnen behelpen op gebied van aankleden, toilet en eten.

Uw wonde moet goed evolueren en volledig droog zijn.

Vaak zijn mensen zijn al ontslagklaar na een 5-tal dagen. Indien nodig kan dit enkele dagen worden verlengd.

Dagelijks zal een spuitje worden gegeven tegen flebitis of trombose.

U dient goed de antithrombosekousen te dragen (dag en nacht).

Op de 13^de en de 14^de postoperatieve dag worden de hechtinghaakjes verwijderd, in twee beurten dus.

Liefst hebben wij echter dat u hiervoor langskomt op “de Medische Permanentie”- dienst in het St.-Ursulaziekenhuis te Herk-de-Stad. U dient zich te laten inschrijven aan de receptie van het ziekenhuis. De verpleegkundige zal dan ook een controle-bloedname doen, waarvan u de dag nadien de uitslag meekrijgt voor uw huisarts.

Indien nodig kan de verpleegkundige mij ook vragen om eens langs te komen.

Met de gegevens uit de sociale vragenlijst van uw werkboek (zie deel II) kan uw ontslag vlot gepland worden. Bij ontslag krijgt u een voorschrift mee voor de thuiskinesist(e) en voor de thuisverpleegkundige. U krijgt de nodige voorschriften mee o.a. voor de bloedverdunnende spuitjes die tot 6 weken na de ingreep dienen doorgegeven te worden.

Een controleafspraak bij de dokter wordt gepland en u krijgt een bon mee om dan een radiografie te laten uitvoeren.